در مقاله پیش رو قصد داریم نکات لازم پیرامون درمان درد دنبالچه را با یکدیگر مرور کنیم. دنبالچه در بدن انسان تشکیل دهنده آخرین قسمت ستون فقرات بوده که زیر استخوان خاجی جای میگیرد. دنبالچه در حالت سلامت و بدون اختلال موجب میشود تا ستون فقرات به صورت صحیح عملکرد طبیعی خود را نشان دهد و تاندونها را با توزیع متعادل فشار در لگن تقویت و حفظ میکند. با این حال استخوان مثلثی شکل دنبالچه همواره ممکن است به علل مختلف که به صورت مفصل تا انتهای نوشتار آنها را بررسی خواهیم کرد، آسیب ببیند. زمانی که دنبالچه سلامت عملکرد خود را از دست میدهد، باعث بروز دردهای آزاردهنده در ناحیه کمر و لگن میشود.
این که در چه سن و سالی ممکن است با این آسیب دیدگی و بیماری مواجه شوید، مشخص نیست. این بیماری طیف مختلفی از افراد را از نظر سنی در بر میگیرد. با این حال ممکن است مواردی منجر به تسریع ابتلاء به درد دنبالچه شوند. در ادامه علل و روشهای درمان درد دنبالچه مورد بررسی قرار میگیرند. برای درمان بهتر درد دنبالچه میتوان از حرکات ورزشی مخصوص و انواع مختلف گیاهان دارویی و سایر تدابیر طب سنتی اسلامی استفاده کرد.
درد دنبالچه و علت آن چیست؟
علاوه بر مقدماتی که پیرامون درمان درد دنبالچه اشاره کردیم، به توضیحات تکمیلی در این راستا میپردازیم. زمانی که دنبالچه آسیب ببیند درد را در حین انجام ساده ترین فعالیتها بروز میدهد. برای مثال اگر دنبالچه شما آسیب دیده باشد، حتی هنگام لم دادن، خوابیدن روی پشت و… هم احساس درد و فشار خواهید کرد. زمانی درد را احساس میکنید که استخوان دنبالچه بدن شما انحنای طبیعی خودش را از دست بدهد. در چنین موقعیتی هر زمان که بخواهید روی سطوح سخت بنشینید درد آزاردهنده ای را احساس خواهید نمود. ساختار طبیعی دنبالچه به این شکل است که در قسمت جلویی انحنای طبیعی و کمی وجود دارد و از قسمت عقب هم فرو رفتگی دیده میشود. علت بهم خوردن تعادل این نقطه از بدن ممکن است حوادث خاص و خطرناکی باشد که سابقا برای فرد اتفاق افتاده است.
ممکن است فرد از ارتفاع خاصی سقوط کند. این اتفاق زمانی خطرناک تر است که سقوط بر روی نواحی پشتی و کمر اتفاق افتاده باشد. این حادثه اگر شدید باشد، حتی میتواند استخوان دنبالچه را دچار شکستگی کند. امکان بروز زخم در این ناحیه و یا جا به جایی آن نیز وجود دارد. همیشه حوادث منجر به درد دنبالچه، به شکل سقوط و افتادن از ارتفاع نیستند. گاهی اوقات ورزشکاران در اثر آسیبهایی که حین ورزش طی حوادث ورزشی ممکن است برایشان پیش بیاید، دچار درد در این ناحیه میشوند. ورزشهایی که بیشتر موقعیتهای آنها حالت کششی و پرتابی دارد، در این دسته از فعالیتهای خطرزا جای میگیرند. بسیاری از دوچرخه سواران، فوتبالیستها، شناگران، بسکتبالیستها، والیبالیستها، اسب سواران، وزنه برداران، بدنسازان، اتومبیل رانان و… در معرض مخاطرات جدی ناحیه دنبالچه هستند.
چگونه درد دنبالچه را درمان کنیم؟
در این بخش تمرکز بحث ما روی درمان درد دنبالچه است. همانطور که پیش از این گفتیم، برخی شرایط میتوانند منجر به بروز درد در قسمت دنبالچه و حاد شدن شرایط برای فرد شوند. این شرایط سخت علاوه بر گروه مختلف ورزشکاران، افراد عادی را هم در بر میگیرد. برای مثال در تصادفات، طی دوران بارداری، سبک خاصی از فعالیتهای شغلی مثل شغلهای کارمندی، غدد سرطانی، چاقیها و لاغری های غیر طبیعی و… همگی میتوانند در آسیب به ناحیه دنبالچه در بدن فرد نقش جدی ایفاء کنند. به دلیل شرایط سختی که اختلال در سلامت دنبالچه برای افراد در پی دارد، آشنایی با انواع راهکارها و تدابیر درمانی ضرورت پیدا میکند؛ زیرا حین انجام ساده ترین نشست و برخاستهای معمولی هم احساس آزاردهنده و توام با دردی برای فرد تجربه خواهد شد.
افراد ممکن است همواره به دنبال انواع دارو درمانیها برای این آسیب جسمی باشند که طبیعتا راه حلهای جایگزین پیشنهاد میشوند. با این حال مصرف مسکن همواره بخش جدایی ناپذیر از زندگی انسانها تلقی میشود و معمولا در مواجهه با دردهای شدید یکی از اولین راهکارهایی است که امکان دارد به ذهن انسان خطور کند. طبیعتا شما هم میدانید که مصرف مسکنها برای کاهش درد کاملا یک نتیجه موقت را برایتان رقم میزند. بنابراین اگر فقط به دنبال قطع درد بدن خود در لحظه هستید، میتوانید از این شیوه استفاده کنید. فیزیوتراپی از دیگر گزینههایی است که در کنار سایر روشهای درمانی میتواند کمک کننده باشد. برخی از روشهای تهاجمی مثل عملهای جراحی تخریب بلوک عصبی و… نیز برای درمان وجود دارند.
روشهای درمان درد دنبالچه
طبیعتا درمان درد دنبالچه منحصر به دارو درمانی و عملهای جراحی و فیزیوتراپی نیست. راهکارهای دیگری هم هستند که به صورت مفصل درباره اطلاعات مرتبط با این بحث صحبت خواهیم کرد. در عملهای جراحی به دو حالت ممکن است عمل شود. در حالت اول فقط آن قسمتی از استخوان دنبالچه که باعث بروز احساس درد شدید در بدن شده به کمک درمان جراحی برداشته میشود. در حالت دوم هم ممکن است تیم جراحی با توجه به میزان و شدت حاد بودن شرایط مجبور شوند که دنبالچه را کلا بردارند. برای این که درمان دردهای ناحیه دنبالچه سریع تر انجام پذیرد، بهتر است یکسری رفتارهای حرکتی نیز مورد اصلاح قرار گیرند. برای مثال اگر فرد مبتلا تا کنون از صندلیهایی که سطح نشیمن سختی دارند، استفاده میکرد، بهتر است الان از صندلیهایی استفاده کند که حالت ارگونومیک دارند. این صندلیها را در خانه و محل کار میتوان استفاده کرد و از این طریق کمک قابل توجهی به پروسه درمانی نمود.
متاسفانه در بسیاری از موقعیتها مثلا حین کار، درس خواندن و مطالعه و… طرز نشستن ناصحیح مشکلات عدیده ای را ایجاد میکنند که درد دنبالچه هم در آن دسته جای دارد. به همین جهت با اصلاح شکل و حالت نشستن میتوان از آسیب بیشتر جلوگیری کرد. برای کاهش درد ناشی از آسیبهای وارده به دنبالچه به جای استفاده از مسکن میتوان از کمپرس یخ استفاده کرد. این روش ها مثل استفاده از داروهای مسکن موقتی است. کمپرس یخ یک راه کم هزینه، ساده و بدون عارضه تلقی میشود. از این جهت ضرر خاصی هم به دنبال ندارد. استفاده از این روش برای کاهش التهاب وقت زیادی از شما نخواهد گرفت. فقط کافی است حدودا ۴ مرتبه و آن هم در حد نهایتا یک ربع در طول روز از این شیوه استفاده کنید.
حرکات ورزشی برای درد دنبالچه
برای درمان درد دنبالچه به جای روشهای تهاجمی میتوان از درمانهای کم عارضه تری مثل حرکات ورزشی استفاده کرد. ورزش کردن باید به صورت کاملا حساب شده و با مشورت و راهنمایی متخصص در این شرایط انجام پذیرد. بسیاری از حرکات مختلف ورزشی مثل ورزشهای هوازی، تمرینات یوگا، راه رفتن در آب و… میتوانند به درمان و بهبود موقعیت استخوان دنبالچه کمک کنند. بارفیکس، تمرینات ژیمناستیک و… نیز در این دسته قرار دارند. در کنار ورزش اگر فرد دارای اضافه وزن یا کمبود وزن به شکل غیر طبیعی و افراطی هست هم بهتر است به دنبال رسیدن به وزن مناسب باشد تا پروسه درمانی با سرعت و کیفیت بهتری پیش برود.
انواع ژستها و حرکات موثر در درمان درد دنبالچه
حرکت پل:
برای درمان درد دنبالچه میتوانید از حرکت ورزشی پل زدن استفاده کنید که یک تمرین ساده و در عین حال موثر است. ابتدا بر روی زمین به صورت کامل دراز بکشید و دستها را به حالت موازی در کنار بدن خود قرار دهید. در این وضع زانوهای خود را خم کنید و در حالی که سرتان بر روی زمین قرار گرفته است، ناحیه باسن و کمر خود را خیلی آرام از روی سطح زمین بلند کنید. اصلا نیازی نیست که برای مدت طولانی در این حالت قرار بگیرید. حدودا ۵ الی ۱۰ ثانیه زمان برای ماندن در چنین حالتی کفایت میکند. میتوانید در فواصل مختلف روز و حداکثر در ۳ نوبت این کار را انجام دهید تا از نتیجه خوب آن استفاده کنید.
حرکت گربه:
از دیگر حرکات موثر جهت درمان درد دنبالچه میتوان به حرکت گربه اشاره کرد. در حرکت گربه کافی است که بدن خود را به صورت چهار دست و پا بر روی زمین رها نمایید. بعد از آن باید در حد چندین ثانیه ناحیه پشت خودتان را صاف و سپس در حالت کمر قوس در جهت بالا قرار دهید. وقتی چند ثانیه کوتاه در این وضعیت قرار گرفتید، باید شکم خود را به سمت بیرون و علاوه بر آن کمرتان را در جهت رو به پایین قوس دهید. تکرار چندین باره این حرکت در طول روزهای مختلف به همراه نفسهای عمیق و آرام حین تمرین به شما کمک شایانی در کاهش دردها و عوارض آسیب و درد دنبالچه خواهد نمود.
ژستهای تمرینی کمانی شکل:
از دیگر حرکات موثر برای کمک به روند درمان درد دنبالچه استفاده از تمرین آسان و ساده ژست کمانی است. در این تمرین کافی است که در عین قرار دادن دستها در طرفین خود، بر روی ناحیه شکم دراز بکشید. سپس لازم است تا زانوهای خودتان را خم کنید و با دستهایتان در این حالت، مچ پا را بگیرید. زمانی که دستتان به مچ پایتان رسید، کافی است تا کمی تنه خودتان را رو به سمت بالا بلند کنید و پاها را هم در جهت بالا، بلند کنید.
درمان درد دنبالچه با روغن
تا این قسمت از بحث در مورد روشهای مختلف درمانی برای درمان درد دنبالچه صحبت کردیم. خوشبختانه روشهای درمانی در این خصوص تنوع قابل توجهی دارند و محدود و منحصر به مواردی که گفتیم نیستند. برای درمان درد دنبالچه میتوان از روغن استفاده کرد. یکی از روغنهای موثر در جهت درمان درد دنبالچه روغن آویشن است. علت این است که گیاه آویشن به صورت ذاتی ضد التهاب و درد است و زمانی که از این روغن در ناحیه دردناک دنبالچه استفاده کنید، با کاهش التهاب میزان درد شما هم کاهش پیدا میکند. علاوه بر روغن آویشن شما میتوانید از موارد دیگر مثل روغن نعناع هم استفاده نمایید.
از روغن نعناع به دلیل خاصیت ضد درد و التهاب میتوان جهت کاهش دردهای عضلانی سایر قسمتهای بدن هم استفاده کرد. روغن زیتون از دیگر گزینههایی است که جا دارد در این قسمت راجع به آن صحبت کنیم. با استفاده از روغن زیتون و مالیدن آن بر روی قسمتی که دچار التهاب است، درد خود را کاهش دهید و پوست آن ناحیه را نرم کنید. از دیگر روغنهایی که در درمان درد ناحیه دنبالچه کاربرد دارد، روغن شاهدانه است. این روغن را حتی میتوان در پخت و پز هم به کار برد و هیچ گونه منع مصرفی برای گروه سنی خاصی اعم از کودک و بزرگسال ندارد.
برای درد دنبالچه چی بخوریم؟
برای درمان درد دنبالچه همواره پیشنهاد میشود تا به جای استفاده از داروهای شیمیایی و روشهای شیمیایی پر عارضه، استفاده از سایر روشها مثل گزینههای پیشنهادی طب اسلامی، استفاده از گیاهان دارویی و… جایگزین شود. اگر میخواهید درد دنبالچه دست از سر شما بردارد، باید به مواردی که مصرف میکنید، توجه ویژه داشته باشید. در برنامه روتین زندگی خود استفاده از آب و فیبر را هرگز فراموش نکنید. میوه های خشک هم از جمله گزینه های مفید و پیشنهادی هستند که در این راستا میتوانید از آنها استفاده کنید. به طور کلی هر قلم خوراکی طبیعی که از خاصیت ضد التهابی برخوردار باشد، میتواند در زمینه کاهش درد دنبالچه کمک شایانی به شما کند.
درمان درد دنبالچه با گیاهان دارویی
از بهترین روشهای درمانی امروزه استفاده از گیاهان دارویی به دلیل طبیعی بودن آنها است. برای درمان درد دنبالچه هم گیاهان دارویی گوناگونی هستند که به اختصار آنها را برایتان معرفی میکنیم. چای اسطوخودوس میتواند به کاهش درد و التهاب منجر شود؛ زیرا یک نوع آرام بخش نیز به صورت طبیعی به شمار میرود. چای آویشن هم گزینه خوبی است که استفاده از آن را برای دردهایی نظیر درد دنبالچه پیشنهاد میدهیم. این چای را دم کنید و با دردهای شدید خداحافظی نمایید.
گیاهان دارویی دارای ترکیبات مختلف اعم از تسکین دهنده، ضد باکتری، آنتی اکسیدان و… هستند. در صورتی که قصد دارید از این شیوه برای درمان خود استفاده کنید، باید از مشاوره متخصصین این حوزه کمک بگیرید و به صورت سرخود نسبت به تهیه و مصرف گیاهان دارویی اقدام نکنید. برای مثال اگر هدف کاهش درد باشد، باید گیاهانی را تهیه نمایید که در ترکیبات خود منتول یا اپیوئیدهای طبیعی داشته باشند.
درمان درد دنبالچه با طب اسلامی
درمان درد دنبالچه از مواردی است که در طب اسلامی هم به آن توجه شده و اگر میخواهید بدون هیچ گونه عارضه ای به صورت طبیعی پروسه درمانی خود را طی کنید، میتوانید از راهکارهای طب اسلامی استفاده نمایید. یکی از ترکیباتی که برخی از متخصصین طب اسلامی پیشنهاد میکنند، ترکیب خرما و دنبه گوسفند است. با خوردن خرما و دنبه گوسفند به همراه همدیگر خیلی راحت درمان خود را به نتیجه برسانید. میتوانید ترکیب یاد شده را بر روی موضع مورد نظر بمالید. همچنین از پمادهای دست ساز تحت عنوان پماد مفاصل استفاده نمایید. زردچوبه، بابونه گاوی، زنجبیل، اسانس اکالیپتوس، روغن اسطوخودوس، گل راعی، پیچک سمی، نمک طعام، دانه شاه بلوط و… از گزینه هایی هستند که حالت غیر شیمیایی دارند و همواره در طب سنتی مورد استفاده قرار میگیرند.
سوالات متداول در مورد درد دنبالچه
در این قسمت از نوشتار به سوالات متداولی که ممکن است در مورد درمان درد دنبالچه و مسائل پیرامون آن برایتان پیش بیاید میپردازیم. یکی از سوالات متداول که در این زمینه برای افراد پیش می آید، در مورد گیاه آلوئه ورا و مصرف آن جهت درمان درد دنبالچه است. سوال افراد معمولا این است که آیا در میان انبوهی از گزینههای درمانهای گیاهی، استفاده از آلوئه ورا مناسب است یا خیر؟ در پاسخ به چنین افرادی باید بگوییم که گیاه آلوئه ورا یک نوع ضد التهاب طبیعی برای درمان درد ناشی از آسیب به استخوان دنبالچه به شمار میرود و ترکیبات آنتی اکسیدان و ضد قارچ آن همواره آرام بخش درد دنبالچه خواهد بود.
سوال دیگری که معمولا برای افراد پیش می آید این است که چگونه با استفاده از روشهای غیر شیمیایی مثل مصرف گیاهان دارویی میزان اثربخشی پروسه درمانی خود را بیفزاییم؟ در چنین شرایطی پیشنهاد ما این است که در کنار مصرف گیاهان دارویی حتما به کمک متخصص در این حوزه از یک رژیم غذایی مناسب هم استفاده کنید، تا زودتر به نتیجه دلخواه خود از پروسه درمان برسید.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی ما بر ارائه کاربردی ترین راهکارهای ممکن برای درمان درد دنبالچه بود. در قسمتهای مختلف اشاره کردیم که روشهای مختلفی جهت درمان درد دنبالچه وجود دارند که در دو دسته بندی کلی به روشهای شیمیایی و غیر شیمیایی تقسیم میشوند. روشهای شیمیایی معمولا دربردارنده استفاده از داروهای شیمیایی و همچنین جراحیهای تهاجمی هستند. متاسفانه استفاده از چنین روشهایی ممکن است عوارض گوناگون و مشکلات بعدی را برای افراد به وجود بیاورد. برای مثال آسیب به معده از جمله عوارض شایع مصرف زیاد داروهای شیمیایی است. در جراحی ها امکان عفونت و عدم اثربخشی و بعضا آسیب بیشتر وجود دارد. از این رو بدون اینکه دچار عوارض جانبی داروها شوید، از گیاهان دارویی که در این مقاله به آنها اشاره کردیم، برای درمان درد خود استفاده نمایید.
البته نکته مهمی در مورد مصرف گیاهان دارویی و درمان درد دنبالچه در خانه وجود دارد که جا دارد به شما یادآور شویم. با اینکه گیاهان دارویی عوارضی مثل داروهای شیمیایی و استفاده از روشهای جراحی ندارد، با این حال مصرف افراطی و خودسرانه آنها بدون اینکه شناخت و آگاهی کافی نسبت به گیاهان دارویی و حتی وضعیت حاکم بر جسم خود داشته باشید، به هیچ عنوان توصیه نمیشود. حتما باید از دانش متخصصین این حوزه برای انتخاب گیاه دارویی مناسب خود و در کنار آن استفاده از فعالیت های کمک کننده مثل یوگا، ورزش و… بهره ببرید.