آموزشی, بیماری

زخم بستر چیست؟

زخم بستر چیست؟

زخم بستر که به عنوان “زخم فشار” نیز شناخته می شود در اثر تحریک و فشار مداوم به بخشی از بدن شما که یک ناحیه از پوست است ایجاد می شود. زخم بستر بیشتر در قسمت هایی از بدن که استخوان ها نزدیک پوست هستند (برجستگی های استخوانی بدن) مانند پاشنه پا ، قسمت تحتانی پشت و پایین شایع است. در کل موارد زیادی وجود دارد که می تواند خطر ابتلا به زخم بستر را افزایش دهد. به طور خاص ، اگر به هر دلیلی تحرک شما کم باشد و باید بطور طولانی دراز کشیده یا در تخت بخوابید و یا طولانی مدت روی صندلی بنشینید ، خطر زخم بستر افزایش می یابد.

کارهای مختلفی وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از ایجاد زخم های بستر انجام دهید. این موارد شامل اجتناب از خوابیدن یا نشستن طولانی مدت تا حد ممکن یا استفاده از تشک های مخصوص زخم بستر و همچنین استفاده از دستگاه های کاهش دهنده فشار می باشد.

 

زخم بستر چیست؟

زخم بستر ، قسمت های زخمی از پوست است که در اثر تحریک و فشار مداوم به بخشی از بدن شما ایجاد می شود. این زخم در ناحیه ای که پوست شما آسیب دیده و تحت فشار است شروع می شود. این زخم می تواند به بافت های زیر پوست شما گسترش یابد. در مواردی که زخم پیشرفت کرده است و بسیار شدید است ، می تواند به عضله یا استخوان زیر پوست آسیب دائمی برساند. هر چند آسیب دیدگی شدید در بیشتر افراد معمول نیست. زخم های بستر می توانند بسیار دردناک بوده و  روند بهبود آن بسیار طولانی شود.

زخم های بستر می توانند در هر ناحیه از بدن شما ایجاد شوند اما بیشتر در جاهایی اتفاق می افتد که استخوان ها نزدیک پوست باشند. (برجستگی های استخوانی) بیشترین قسمت های بدن که زخم بستر امکان دارد ایجاد شود ، در اطراف قسمت تحتانی ستون فقرات و باسن (استخوان خاجی) ، پاشنه پا ، آرنج ، پشت سر و شانه های شما است.

زخم های بستر خیلی سریع می توانند ایجاد شوند. در افرادی که در معرض خطر بسیاری هستند ، ایجاد یک زخم بستر می تواند کمتر از یک ساعت طول بکشد. (مانند عکس زیر)

 

 

زخم بستر

 

 

علت ایجاد زخم بستر چیست؟

زخم های بستر ناشی از فشار وزن بدن بر روی پوست شما است. این زخم زمانی ایجاد می شود که قسمتی از بدن که استخوان شما نزدیک پوست است (برجستگی استخوانی) به سطحی مانند صندلی یا تخت فشار داده شود و تماس طولانی مدت داشته باشد. این تماس طولانی ، باعث فشرده سازی پوست و بافت های زیرین بدن شما می شود و همچنین می تواند به رگ های خونی آسیب برساند. مالش (اصطکاک) پوست نیز می تواند باعث ایجاد زخم بستر شود.

اگر مدت زمان طولانی را باید در رختخواب یا صندلی بگذرانید ، باید جابجا شده و یا غلط بزنید و یا توسط شخص دیگری جابجا شده تا فشار از روی قسمت هایی که تحت فشار است برداشته شود. یا اینکه خود را با کشیدن (یا توسط شخص دیگر) جابجا نمایید. با این حال ، همانطور که این حرکات کشیدن و جابجایی را انجام می دهید ، لایه های پوست شما بر روی بافت های زیرین کشیده میشود. این نیروهای کششی همچنین می توانند در شکل گیری زخم بستر موثر باشند. با تغییراتی که با افزایش سن در پوست ایجاد می شود ممکن است خطر ایجاد زخم بستر را بیشتر کند.

رطوبت زیاد در اطراف پوست شما (به عنوان مثال ، اگر بی اختیاری ادرار یا مدفوع دارید یا زیاد عرق می کنید) می تواند اثرات فشار و اصطکاک پوست با سطح را افزایش دهد زیرا پوست مرطوب ، نرم و شکننده می شود.

استفاده از روش های پیشگیرانه صحیح می تواند از ایجاد بیشتر زخمهای بستر جلوگیری نماید.

چه کسی دچار زخم بستر می شوند؟

بیشتر موارد ایجاد زخم های بستر بدلیل بستری شدن در بیمارستان اتفاق می افتد. از هر 100 نفری که در بیمارستان بستری می شوند بین 1 تا 5 نفر احتمال ایجاد این زخم را دارند. با این حال ، زخم های بستر می تواند در کسی که در منزل یا در خانه سالمندان بستری است نیز ایجاد شود.

افرادی بیشتر احتمال ایجاد زخم بستر را دارند که :
  • به شدت بیمار هستند (از جمله شخصی در بخش مراقبت های ویژه).
  • خیلی جابجا نمی شوند (فردی که ممکن است مدت زمان طولانی در صندلی یا تخت باشد) ، به خصوص اگر قادر به تغییر موقعیت خود بدون کمک شخص دیگری نباشد.
  • فردی که آسیب نخاعی دارد (کسی که قادر به حرکت یا احساس پاها و گاهی بازوها نیست).
  • فردی که رژیم غذایی مناسبی ندارد.
  • از پروتز (اندام مصنوعی) ، کمربند یا گچ استفاده می کند.
  • افرادی که سیگاری هستند.
  • کسانی که بی اختیاری ادرار یا مدفوع دارند که باعث مرطوب شدن پوست می شود و به راحتی پوست آسیب می بیند.
  • افرادی که دیابت دارند (این افراد توانایی احساس درد در قسمتهایی از بدن را ندارند).
  • کسانی که به بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) یا نارسایی قلبی مبتلا هستند.
  • افرادی که به بیماری آلزایمر ، پارکینسون یا آرتریت روماتوئید مبتلا هستند.
  • کسانی که اخیرا از ناحیه ران دچار شکستگی یا تحت عمل جراحی ران قرار گرفته اند.
  • افرادی که گردش خون ضعیفی در پاها یا بازوها دارند ، که به دلیل تنگی عروق توسط آتروما (بیماری شریانی محیطی) ایجاد می شود.

انواع زخم بستر

زخم های فشار بسته به شدت آن می توانند متفاوت به نظر برسند. آنها بسته به شدت و عمق آنها درجه بندی می شوند:
  • درجه 1 – پوست برای همیشه قرمز می شود ولی به هیچ وجه زخم نمی شود. در پوست خود ممکن است احساس گرما ، سفتی یا کمی متورم شدن کنید. در افرادی که پوست تیره دارند ، ممکن است رنگ پوست بنفش یا آبی باشد.
  • درجه 2 – پوست زخم می شود اما زخم هنوز سطحی است. می تواند شبیه تاول یا سایش باشد.
  • درجه 3 – زخم از ضخامت کامل پوست عبور می کند و به بافت های زیرین پوست آسیب می رساند.
  • درجه 4 – این شدیدترین نمونه از زخم بستر است. این درجه از زخم عمیق و در زیر آن به عضله یا استخوان آسیب وارد شده است.

پیشگیری از زخم بستر

انستیتوی ملی بهداشت و مراقبت (NICE) راهنمایی ها و توصیه هایی برای بهترین روش پیشگیری از زخم های بستر ارائه کرده است. این انستیتو توصیه می کند که همه افرادی که در منزل ، بیمارستان ، خانه سالمندان یا موارد مشابه بستری شده اند ، باید هر لحظه از نظر خطر ابتلا به زخم بستر مورد بررسی قرار گیرند. این کار را بهتر است توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی (مانند پرستار) انجام شود. این بررسی باید مرتباً انجام شود زیرا ممکن است وضعیت شما تغییر کند.

معیار و مقیاس های متفاوتی جهت ارزیابی ریسک زخم بستر وجود دارد که ممکن است مورد استفاده قرار گیرد ، معیار هایی مانند رژیم غذایی ، تحرک ، قدرت ، میزان هوشیاری و بیماری های زمینه ای.

زخم بستر را چگونه درمان کنیم؟

زمانی که مورد بررسی قرار گرفتید و متوجه شدید که در معرض خطر زخم بستر هستید ، می توانید از موارد زیر استفاده نمایید:

1. موقعیت خود را تا آنجا که ممکن است تغییر دهید

در بهترین حالت ، باید تا حد امکان بلند شوید و حرکت کنید (جابجا شوید). اگر بلند شدن و حرکت کردن امکان پذیر نیست ، باید هنگام نشستن یا خوابیدن در رختخواب تا جای ممکن موقعیت خود را تغییر دهید و جابجا شوید. برای جابجا شدن ممکن است به کمک دیگری احتیاج داشته باشید. جابجا شدن به این معنی است که شما در حال کاهش فشار در مناطقی از بدن خود هستید که ممکن است مستعد ابتلا به زخم بستر باشد. در مورد موارد زیر از پزشک یا پرستار خود کمک بگیرید:

  • نحوه نشستن یا دراز کشیدن
  • هر چند وقت یک بار باید جابجا شوید یا غلط بزنید.
  • چگونه از پاهای خود مراقبت نمایید.
  • چگونه می توان وضعیت خود را به خوبی حفظ کرد (به عنوان مثال ، چگونه جلوی لیز خوردن بدن روی صندلی را بگیریم).

2. رژیم غذایی مناسبی داشته باشید

نکته بسیار مهم این است که شما یک رژیم غذایی متعادل برای خوردن داشته باشید و مایعات زیادی بنوشید تا از زخم های بستر جلوگیری کند. با پزشک یا پرستار خود می توانید درباره رژیم غذایی مشورت نمایید تا ببینید آیا احتمال کمبود مواد مغذی وجود دارد یا خیر.  در صورت نیاز ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهند و یا با نظر دکتر خود می توانید  از مکمل ها استفاده کنید.

3. استفاده از وسایل کاهش فشار بر بدن

وسایل مختلفی وجود دارد که می تواند به کاهش فشار و جلوگیری از زخم بستر کمک کند. این وسایل شامل تختخواب ، تشک ، کوسن و روکش مخصوص هستند (که برروی تشک قرار می گیرند). که نحوه عملکرد این وسایل به 2 روش است:

 

  • گسترش فشار (به عنوان مثال ، با قالب گیری در اطراف بدن).
  • از بین بردن فشار متمرکز در قسمت های مختلف بدن (این روش پیشرفته تر می باشد).

تمام چیزهایی که بر روی آن می نشینید یا دراز می کشید باید از وسایل کاهش فشار بر بدن استفاده شود. که شامل صندلی و تخت نیز می شود.

تشک مواج یکی از وسایلی است که به کاهش فشار روی پوست کمک می کند. این تشک به افرادی که بیشتر اوقات در رختخواب هستند کمک می کند تا از ایجاد زخم بستر جلوگیری شود. انواع مختلفی از تشک وجود دارد ، از جمله تشک تخم مرغی و تشک سلولی.

 

4- به طور مرتب پوست خود بررسی نمایید

پزشک یا پرستار باید مرتباً پوست شما را بررسی کند که اگر نشانه هایی از زخم بستر وجود داشته باشد از ایجاد یا بیشتر شدن آن جلوگیری نمایید. یا شما می توانید با کمک کسی که از شما مراقبت می کند پوست خود را بررسی کنید (حتی می توانید به کمک آینه این کار را انجام دهید). اگر قسمتی از پوست شما مشکوک است و تغییر ظاهر داده است ،حتما  به پزشک خود اطلاع دهید.

درمان  زخم بستر

اگر قبلاً دچار زخم بستر شده اید ، باید توسط پزشک مجرب معاینه شوید. امکان دارد جهت بررسی و درمان بهتر از زخم عکس بگیرند که بوسیله آن بتوانند میزان درجه زخم بستر را تشخیص دهند ، و همچنین به دنبال علائم عفونت باشند و سعی کنند که علت ایجاد زخم را تعیین کنند.

برای بهبود بهتر زخم بستر، باید تا جای ممکن موقعیت خود را تغییر دهید (همانطور که در بالا توضیح داده ایم) و همچنین از باید تشک تخم مرغی یا سلولی استفاده کنید. این تشک بورت موثری به کاهش فشار روی بدن و زخم بستر کمک می کند.

نحوه نشستن برای زخم بستر ایجاد شده در ناحیه باسن بسیار مهم است. اگر وضعیت بدنی به درستی ارزیابی نشود و علت زخم بستر مشخص نشود ، استفاده از تشک یا بالشتک مخصوص ، به بهبود زخم بستر کمک نمی کند. صندلی هایی که اندازه آنها استاندارد نباشد ، خطر ایجاد آسیب فشار را افزایش می دهد.

توصیه برای کسانی که دچار زخم بستر شده اند این است که باید از تشک زخم بستر (سلولی یا تخم مرغی) استفاده کنند. اگر از ویلچر استفاده می کنند یا مدت طولانی می نشینند ، باید از بالشتک توزیع کننده فشار استفاده کنند.

دیگر درمان هایی که برای زخم های بستر مورد استفاده قرار می گیرند شامل موارد زیر باشد:

تسکین درد : زخم بستر در برخی از مواقع می تواند دردناک باشد. مسکن های ساده می تواند مفید باشد. بعضی از اوقات در درد های شدید به داروهای مسکن قوی تری نیاز است.
رژیم غذایی : یک رژیم غذایی مناسب می تواند تاثیر بسیاری بر بهبودی زخم بستر بگذارد.
پانسمان : می توان از پانسمان های مختلفی از جمله استفاده از فوم ، ژل ، پماد یا چسب مخصوص زخم بستر استفاده کرد.
آنتی بیوتیک : در صورت وجود علائم عفونت می توان زیر نظر پزشک از آنتی بیوتیک استفاده شود.
جراحی : در برخی از موارد برای از بین بردن پوست آسیب دیده یا مرده به جراحی نیاز است. از جراحی پلاستیک در بعضی اوقات برای بسته شدن زخم بستر که امکان بهبودی ندارد می توان استفاده شود. و حتا پیوند پوست با نظر پزشک انجام می شود.

آیا زخم های بستر عوارضی دارند؟

اگر تشخیص و درمان زودهنگام انجام شود ، معمولاً در زخم های بستر عارضه کمتری ایجاد می شود. در صورت دیر درمان کردن زخم بستر ، عوارض در مراحل پیشرفته بسیار بیشتر است.

زخم بستر می تواند آلوده و باعث عفونت شود اما به ندرت ، این عفونت می تواند از پوست ، به خون شما منتقل شود (باعث “مسمومیت خون” شود) ، یا ممکن است به استخوان در زیر زخم بستر گسترش یابد. در موارد شدید ، یک زخم بستر می تواند باعث آسیب دائمی یا از بین رفتن عضله یا استخوان در زیر ناحیه آسیب دیده پوست شود.

دیگر عوارضی که احتمال دارد با مراحل پیشرفته زخم بستر ایجاد شود شامل کم خونی ، نارسایی کلیه ، کما و حتی مرگ است.

امید به بهبود زخم بستر چقدر است؟

اگر قبل از رسیدن به مرحله پیشرفته و جلوگیری از ایجاد هرگونه عارضه ، درمان شوند می توان به از بین رفتن آن امیدوار بود.

اگر در موارد پیشرفته زخم های بستر خیلی زود درمان نشوند ، امید به بهبود خیلی کمتر می شود. این بهبودی همچنین به محل زخم بستر بر روی بدن ، سلامتی عمومی و میزان توجه شما به درمان ها بستگی خواهد داشت.

اگر زخم بستر دارید و به موقع جلوی آنرا نگیرید ، احتمالاً در آینده دچار زخم بستر دیگری نیز خواهید شد.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *