احتمالا واژه آرتروز را تا حالا شنیده اید. این واژه اغلب برای افراد مسن استفاده می شود. آیا تا به حال فکر کرده اید که آرتروز چیست؟ در واقع شاید این کلمه را زیاد شنیده باشیم اما مفهوم آن را نمی دانیم. در این مقاله می خواهیم بیشتر درباره ی این مفهوم بدانیم و مباحثی همچون انواع آن، علت آن، درمان آن و مواد غذایی مفید برای آن را باهم بحث می کنیم. اگر علاقه مند به دریافت اطلاعات پیرامون این موضوع می باشید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
بیماری آرتروز چیست؟
بیماری آرتروز، از جمله بیماری های شایع و گسترده می باشد که افراد زیادی را درگیر خود می کند. آرتروز چیست، از جمله سوالات مهمی است که باید قبل از ورود به مباحث دیگر، در این مقاله به آن پاسخ داد. افراد زیادی در سراسر جهان سالانه به این بیماری مبتلا می شوند. جالب است که بدانید آرتروز، دارای حالت های مختلف و بالغ بر 100 نوع است که در نوع خود عجیب است. آرتروز، به حالتی گفته می شود که غضروف بین مفصلی استخوان ها به مرور زمان فرسوده شده و از بین می روند. همین موضوع باعث می شود استخوان ها به یکدیگر برخورد داشته و باعث ایجاد درد و رنجش در شخص شوند. عمده تفاوت بین بیماری آرتروز و پوکی استخوان، این می باشد که در پوکی استخوان، غضروف ها کاملا سالم اند اما خود استخوان ضعیف است. در حالی که در آرتروز، غضروف کاملا از بین می رود ولی استخوان ها سالم می باشند.
سوال مهم دیگری که باید در این بخش به آن پاسخ داده شود، این است که گروه غالب در بیماری آرتروز چیست؟ طی بررسی ها و تحقیقات انجام شده، مشخص شد که اغلب خانم های مسن که تحرک کمتری دارند، با افزایش سن به بیماری آرتروز، دچار می شوند. البته که این بیماری جنسیت خاص یا نژاد و سن را شامل نمی شود اما طی بررسی های انجام شده، نتایج بدین صورت حاصل شده است.
انواع آرتروز چیست؟
همانطور که پیشتر و در بخش بیماری آرتروز چیست بیان کردیم، این بیماری دارای انواع مختلفی می باشد. در این بخش از مقاله، می خواهیم به 6 نوع گسترده ی آن که مهم تر از مابقی موارد می باشند، اشاره ای داشته باشیم.
- اولین نوع، آرتروز اولیه می باشد. در هنگام تحقیقات روی این نوع از بیماری آرتروز، متخصصان متوجه شده اند که این بیماری در افرادی با سن بالای 40 سال خود را نشان می دهد. همچنین عواملی نظیر ژن نیز روی آن تاثیر مثبت می گذارند. این نوع از آرتروز، معمولا در بخش هایی مانند زانو، لگن و شست پا خود را نشان می دهد.
- نوع دوم، آرتروز ثانویه می باشد. برای بیان گونه ثانویه آرتروز چیست، باید عنوان کنیم که این نوع از آرتروز معمولا به دنبال یک بیماری دیگر روی می دهد. به عنوان مثال آرتروز ثانویه ممکن است بر اثر بیماری هایی مانند عفونت مفصل یا روماتیسم به وجود آید. برخلاف آرتروز اولیه، نوع ثانویه آن در هر بخشی از بدن قابل مشاهده است. نکته ی مهمی که باید درباره آرتروز ثانویه بدانیم، این است که این بیماری نسبت به آرتروز اولیه، به طرز قابل ملاحظه ای بهتر است؛ زیرا می توان با جلوگیری از گسترش بیماری زمینه ای، جلوی شیوع این بیماری را نیز گرفت.
- نوع سوم از آرتروز ها، به نوع دژنراتیو مربوط می شود. این نوع از آرتروز، شایع ترین نوع این بیماری می باشد و باعث می شود با از بین رفتن غضروف، استخوان ها روی هم کشیده شوند و باعث درد و تورم می شود. از اصلی ترین عواملی که باعث ایجاد گونه دژنراتیو می شود، اضافه وزن، سابقه خانوادگی و آسیب های زمینه ای می باشد.
- نوع چهارم از انواع آرتروز، مربوط به گونه التهابی می شود. در این نوع از بیماری، سیستم ایمنی منحرف می شود و به وسیله ی یک التهاب کنترل نشدنی، به مفاصل همچون غضروف ها حمله می کند و باعث می شود مفاصل ضعیف شده و به مرور زمان، کارایی خود را از دست دهند. از جمله بیماری هایی که نمونه ای از آرتروز التهابی می باشند، می توان به آرتریت روماتوئید و آرتریت پسوریاتیک اشاره کرد.
- آرتروز عفونی، نوع پنجم این بیماری می باشد با رشد و ورود یک باکتری، ویروس یا قارچ به مفصل بوجود می آید. در چنین حالتی، مفصل تحریک شده و می تواند ملتهب شود. استفاده از داروهای آنتی بیوتیک، می تواند کمک های شایانی به جلوگیری از عفونت مفاصل کند.
- سرانجام نوع ششم و آخر آرتروز، مربوط به متابولیک می شود. علت اصلی تشکیل چنین نوعی از آرتروز، سطح بالای اسید اوریک می باشد. این اسید می تواند سطح مفاصل را به وسیله ی شکل و شمایل سوزنی گونه خود، مورد تحریک قرار دهند. همین موضوع سبب ایجاد درد و التهاب در این بخش از بدن می شوند.
عوامل این بیماری
در این بخش از مقاله، می خواهیم به عوامل آرتروز اشاره ای داشته باشیم و بدانیم عوامل ایجاد آرتروز چیست؟ اگر بخواهیم به صورت کامل این عوامل را بنویسیم، احتمالا مواردی را جا خواهیم انداخت. زیرا در زمان طولانی، متخصصان متوجه شده اند که این بیماری، عوامل مختلفی دارد و از این بابت، نمی توان تمام موارد را بیان کرد. با این حال، ما می خواهیم شایع ترین عواملی که بیشترین تاثیر را در بوجود آمدن این بیماری دارند، بیان کنیم.
- مورد نخست در بوجود آمدن بیماری آرتروز، افزایش سن می باشد. به مرور زمان و بالا رفتن سن، غضروف ها کارایی خود را از دست می دهند و با فرسوده شدن آن ها، بیماری آرتروز خود را نشان می دهد.
- مورد دوم، اضافه وزن می باشد. افزایش وزن و چاقی، از جمله عوامل ایجاد فشار روی مفاصل می باشد و همین موضوع، باعث تحریک آن ها شده و این بیماری را به وجود می آورند.
- تغذیه نامناسب، یک عامل دیگر در ایجاد این بیماری می باشد.
- بیماری های مفصلی، به عنوان عاملی زمینه ای در ایجاد آرتروز بوده و می توانند عاملی در ایجاد آن باشند.
- وجود شکستگی هایی در بخش زانو که عاملی زمینه ای در ایجاد آرتروز می باشند.
- عدم تحرک کافی در مدت زمان بلند مدت باعث می شود آرتروز رشد کند و در مفاصل و غضروف ها بوجود آید.
علت بوجود آمدن آرتروز چیست؟
از جمله مهم ترین سوالاتی که باید پاسخ آن را بدانید، این است که علت بوجود آمدن آرتروز چیست؟ همانطور که پیشتر نیز بیان کردیم، علت اصلی بوجود آمدن آرتروز، فرسایش غضروف به دلایل مختلف است. این غضروف ها، بین استخوان ها قرار دارند. در واقع غضروف، به عنوان یک دیواره در بین استخوان ها قرار گرفته و از برخورد آن ها به یکدیگر جلوگیری می کنند. هنگامی که این غضروف به دلایل مختلفی، از بین می رود، استخوان ها به یکدیگر برخورد می کنند. ساییده شدن استخوان ها روی هم، باعث می شود علاوه بر ایجاد ورم و درد، استخوان ها نیز به تحلیل بروند. همین موضوع باعث ایجاد یک بیماری به نام آرتروز می شود.
بنابراین بسیار مهم است که عوامل ایجاد فرسایش در بین استخوان ها را شناسایی کنیم و از مواجهه با آن ها، پرهیز نماییم.
درمان قطعی آرتروز چیست؟
در این بخش از مقاله، می خواهیم به یک سوالی پاسخ دهیم که ممکن است سوال بسیاری از افراد باشد. درمان قطعی آرتروز چیست؟ آیا آرتروز درمان قطعی دارد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت یک راه درمان قطعی برای درمان آرتروز وجود ندارد اما می توان به وسیله راهکار های ارائه شده در این بخش، جلوی پیشرفت این بیماری را گرفت و از التهاب و درد آن کاست.
- نخستین روش برای کاهش درد آرتروز، استفاده از داروهای درمانی می باشد. اگر علائم خفیف تا مقدار متوسطی را تجربه می کنید، می توانید با مصرف داروهایی از قبیل استامینوفن، این درد را به حداقل برسانید. البته که باید داروها را با نسخه و دستورالعمل دکتر تهیه و آن را استفاده کرد. با این حال اگر پزشک متوجه شود که مقدار درد با داروی استامینوفن کاسته نمی شود، احتمالا ایبوپروفن یا آسپرین و حتی دیکلوفناک را توصیه می کند.
- روش دوم از راهکار های درمانی بیماری آرتروز، فیزیوتراپی می باشد. فیزیوتراپی، ممکن است درصد موفقیت بیشتری نسبت به دارو های درمانی داشته باشد. در این شیوه از درمان، بیمار به وسیله ی ورزش ها و تمرین های کششی و تقویتی، مفاصل خود را مقاوم می کند . همچنین عضلات در این روش، استحکام بیشتری را بدست می آورند و انعطاف پذیری آن ها در برابر درد، بیشتر می شود. فیزیوتراپی برای آرتروز می تواند شامل: تمرینات کششی و اصلاحی، آب درمانی، اوزون تراپی، تحریک عصبی و اولتراسوند باشد.
- روش سوم از درمان های احتمالی برای آرتروز، کاهش وزن می باشد. همانطور که پیشتر نیز بیان کردیم، اضافه وزن ارتباط مستقیم با آرتروز دارد و می تواند عاملی بر تحریک آن باشد. بنابراین می توان با کاهش وزن، این بیماری را تا حدودی درمان کرد و از درد های بوجود آمده توسط آن، کاست.
آیا عمل جراحی باعث درمان می شود؟
یکی از روش هایی که به درمان آرتروز کمک می کند، عمل جراحی می باشد. البته که این روش از درمان، هنگامی مورد استفاده قرار می گیرد که پزشک متوجه شود سایر راه های درمانی، تاثیری روی بیمار نخواهند گذاشت. در واقع در ابتدا از راه های درمانی ذکر شده استفاده می شود و در صورت عدم پاسخگویی مناسب، عمل جراحی به عنوان استراتژی موفقیت آمیز، مورد استفاده قرار می گیرد.
جراحی در آرتروز به دو صورت آرتروسکوپی و تعویض مفصل انجام می گیرد. در نوع نخست یعنی آرتروسکوپی، غضروفی که باعث این بیماری می شود برداشته می شود. البته که این روش از درمان به صورت کوتاه مدت می باشد. در نوع دوم یعنی تعویض مفصل، مفصل شخص بیمار تعویض می شود. همین موضوع سبب می شود بیمار درد کمتری را حس کند و بتواند تحرک بیشتری نسبت به حالت قبل خود داشته باشد.
مواد غذایی مفید برای درمان آرتروز چیست؟
چاقی، از عوامل مهم بروز آرتروز می باشد. بنابراین لازم است که با خوردن مواد غذایی مفید، از اضافه وزن جلوگیری نماییم. همچنین به دلیل بافت بخصوص غضروف و استخوان ها، استفاده از مواد غذایی مفید می تواند احتمال بروز آرتروز را به میزان زیادی کاهش دهد. اولین موردی که باید در مواد غذایی روزانه ی خود برای استفاده قرار دهید، شیر کم چرب می باشد. شیر به دلیل داشتن کلسیم مناسب، باعث تقویت استخوان ها می شود و التهاب موجود در مفاصل را کاهش می دهد. توصیه می شود به صورت روزانه، از این ماده مقوی مصرف نمایید تا احتمال مبتلا شدن به آرتروز را تا حد زیادی کاهش دهید.
مورد دوم از مواد غذایی مفید برای جلوگیری از ابتلا به آرتروز، کلم بروکلی می باشد. کلم بروکلی به دلیل داشتن مواد مغذی و مفید، می تواند از تخریب غضروف ها جلوگیری کند و مواد مفیدی را به بدن تزریق نماید. بنابراین حتما در برنامه یا رژیم غذایی خود، کلم بروکلی را بگنجانید.
ماده مفید دیگری که در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد، امگا 3 می باشد. این ماده به دلیل داشتن مواد مفید بسیاری، می تواند جایگزین مناسبی برای موادی باشد که در بدن ما وجود ندارند. از جمله مواردی که سرشار از امگا 3 می باشند، می توان به ماهی سالمون، گردو، لوبیا، سویا و کدو حلوایی اشاره کرد. روغن زیتون، یک ماده با خواص فوق العاده است که باعث می شود التهابات بدن کاهش پیدا کنند. می توان این روغن را جایگزین روغن های مضری همچون آفتاب گردان کرد.
علاوه بر موارد فوق، مواد غذایی دیگری نیز برای درمان آرتروز وجود دارند. چای سبز و آلبالو، از جمله این موارد می باشند و البته که در کنار استفاده از مواد غذایی مفید، باید مواد غذایی که فایده ای برای بدن ندارند را نیز کنار بگذارید. به عنوان مثال روغن آفتاب گردان یا سویا، معمولا به آرتروز کمک می کنند و باعث می شوند اسید های چرب موجود در امگا 6، وارد بدن شوند.
کلام آخر
در این مقاله سعی شده به صورت کامل و جامع درباره مباحثی همچون آرتروز چیست، انواع آرتروز، علل بوجود آمدن آن، راهکار های درمانی آن و مواد مفید برای کاهش درد آرتروز مطالب ارائه شود. پیشنهاد می کنیم حتما و از سنین کم، این بیماری را جدی بگیرید و با برنامه غذایی مناسب به همراه ورزش و تحرک، از مبتلا شدن خود به این بیماری جلوگیری نمایید. در انتهای این مقاله، امیدواریم از خواندن آن لذت برده باشید و این مقاله اطلاعات مفیدی را به شما انتقال داده باشد.